ul. Kościuszki

Ul. Kościuszki została przeprowadzona w l. 1903-04 staraniem A. Chramca, mimo czynnego oporu górali, broniących swoich pól z pomocą ciupag i drągów. Zmodernizowana w r. 1938, stanowi ona dojście od dworców do centrum miasta. Odległość 1 km, 15 min. Dworzec PKP leży na wysokości 836 m i jest w części budowlą 4a z czasów otwarcia kolei zakopiańskiej (1899). W pobliżu biuro MOSTiW „Tatry” z Regionalnym Ośrodkiem IT. Po drugiej stronie skrzyżowania z d. 8 dworzec PKS (1959-62). Ul. Kościuszki wiedzie prostą linią ku pd.-zach. Z prawej dom wypoczynkowy PKP proj. J. Dobrowolskiego (1960-63, 270 miejsc). Z lewej budynek Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara, dawniejszy pensjonat „Marilor” (z ok. 1912 r.). Z prawej dom FWP „Podhale”, niegdyś reprezentacyjny hotel „Stamary” — jedna z pierwszych prób przeniesienia stylu zakopiańskiego na budownictwo murowane (1902-04, architekt E. Wesołowski). Dalej po tej samej stronie nowa siedziba MRN proj. B. Stefanika (1968-71) — z płaskorzeźbą „Pegaz spętany” H. Burzca. 0,4 km most na Bystrej i skrzyżowanie z ul. Sienkiewicza. Cofnięta 4b 50 m ku pd. stoi tu willa „Lutnia”, w której mieszkał M. Karłowicz. Na prawo lesisty wał Gubałówki. *Widok na Tatry wiele stracił przez wystawienie kompleksu bezstylowych kamienic na Równi Krupowej.— 0,7 km siedziba klubu „Turnia” z tablicą upamiętniającą pobyt J. Conrada (1914). Naprzeciw stacji benzynowej odchodzi w lewo al. 1 Maja, przebita w l. 1959-62. Z prawej dom towarowy „Granit”, proj. A. Górskiej (1959-63), za którym od r. 1970 powstaje nowe osiedle mieszkaniowe „Łukaszówki”. Przy ulicy gablotka z przyrządami i prognozami PIHM. 1 km (15 min.) skrzyżowanie z Krupówkami. Centrum miasta 4c (835 m). Na przeciwległych rogach stoją poczta i hotel „Orbis-Giewont”. Pocztę powiększono na mistrzostwa FIS, -hotel „Orbis” powstał w r. 1955 z rozbudowy dawnych restauracji — główny projektant S. Żychoń, w bogato zdobionym wnętrzu m. in. rzeźby A. Kenara i H. Burzca. Kubatura 20000 m3, 80 łóżek, 375 miejsc w restauracji, kawiarni i cocktail-barze. Przy wsch. rogu skrzyżowania biuro „Turysty”, na zach. rogu — budujący się hotel „Gromady” (150 miejsc, restauracja). W przedłużeniu ul. Kościuszki wybiega krótka ul. Zaruskiego. Obok nowego pawilonu pocztowego (1960-62) doprowadza ona (100 m) do „Domu Turysty” PTTK — wielkiej budowli wzniesionej w 1. 1953-58 w stylu nowozakopiańskim (640 miejsc, restauracja I kat.). Przed nim parking i pomnik Ratowników Górskich (1959) projektu W. Hasiora. Naprzeciw wejścia do Domu Turysty dawny pensjonat „Krywań” I. i M. Zaruskich.