W Dolinę za Bramką

Ten naprawdę bajkowy zakątek od przeszło wieku cieszy się powodzeniem u zakopiańskich turystów i wczasowiczów. Przechadzka zajmuje pół dnia i bywa łączona z odcinkami d. 18 lub d. 6. Od centrum Zakopanego 5 km, 180 m różnicy wzniesień — pieszo 1.20 godz. (1 godz.). Od wylotu zn. zielone. Z Zakopanego d. 6 i 25 do należącego już do Kościeliska przysiółka Krzeptówka. Od przystanku 400 m szosą ku wsch., następnie drogą wśród zagród 500 m do malowniczo usytuowanego na wzgórzu starodawnego osiedla — gniazda rodowego Krzeptowskich. Stoi tu pusta dziś chałupa drewniana, reprezentująca najstarszy typ budownictwa góralskiego i datowana przez znawców na w. XVIII, w 1. 1953-54 wyremontowana. Urodził się w niej w r. 1809 i spędził młodość słynny J. Krzeptowski-Sabała. Ścieżka wiedzie przez łąki do d. 18 i do wylotu Doi. za Bramką (4 km), gdzie na przełomie lat 1901/02 powstał bar prowadzony przez Krzeptowskich. Można tu również dojść kombinacją d. 20a i d. 18d — 4 km, 1 godz. (\55 min.) lub Drogą do Walczaków i chodnikami od przyst. Skibówki II. Dol. za Bramką wciska się od pn. między skaliste ramiona Łysanek (1447 m). Ma ona 2 km długości i 1 km2 powierzchni. Zbocza zbudowane są z kompleksów wapieni i dolomitów. „Większa odporność niektórych warstw powoduje występowanie grzebieni warstwowych, jakie obserwować można na prawym zboczu doliny, gdzie indziej zaś zwięzłość skały nie zależy zupełnie od przebiegu warstw, i tam tworzą się fantastyczne formy skalne w kształcie grzybów, kolumn, kogutków itp.“ (A. Wrzosek, 1933). Dno wznosi się od 920 do 1000 m, spływa nim potok o spadku 104 m/km. Nazwę dała dolince skalna kulisa w wylocie, utrudniająca wejście, którą zburzyło TT wr. 1875. W1. 1897-98 wprowadziło ono w głąb dolinki drogę bitą. Dolina zaczyna się skalnym zwężeniem, którego wsch. stronę porasta *lasek reliktowej sosny zwyczajnej. 100 m dalej następna bramka. Na jej zach. ograniczeniu wyraźnie zaznacza się fragment fałdu geologicznego. Szlak kieruje się dalej ku małym skalnym wrotkom. Zbocza doliny — zwłaszcza zach. — poprzerywane są dolomitowymi żebrami, porzeźbionymi w osobliwe formy skalne, którym góralscy przewodnicy nadawali różne nazwy (Dziadula, Kohutek itp.). Na stokach rosną pełne malowniczości lasy — m. in. 180-letnie buczyny. Potok rwie z szumem, tworząc wysokie kaskady. „Wszystko to razem jest prześliczne, niby szpaler jakiś olbrzymi, poprzetykany wielkimi kamiennymi posągami” pisze M. J. Zaleska w r. 1882. 0,7 km od wylotu dolinkę przegradza ostatnia skalna bramka — o filigranowej rzeźbie krawędzi. Z lewej uwagę zwraca 10-metrowa igła skalna. W 1. 1890-1916 stała w tej okolicy altana TT dla turystów. Nieco powyżej bramki, na wysokości 1000 m, dolina rozwidla się w 2 lesiste odnogi, sięgające pod szczyt Łysanek. Od wylotu 20 min. (-J-15 min.). Kończy się tu znakowany szlak — powrót tą samą drogą.