Turystyka

Turystyczne lato trwa w Tatrach od początku czerwca do końca września. Do połowy lipca w Tatrach Wysokich należy się liczyć z przeszkodami w postaci płatów śnieżnych — niekiedy całkiem blokujących drogi, a zawsze b. niebezpiecznych. Sezon narciarski zaczyna się w połowie grudnia i kończy — zależnie od pogody — około połowy kwietnia. Jeśli chodzi o okresy przejściowe, najbardziej godna zainteresowania jest jesień — pogodna, zwykle ciepła i wolna od ciżby ludzkiej w górach. Późną jesienią wycieczki mogą utrudniać ośnieżenia i oblodzenia skał, przeważnie występujące tylko po pn. stronie grzbietów. W okresach międzysezonowych schroniska stosują obniżki cen. Linie ruchu turystycznego wyznaczają w Tatrach szlaki turystyczne, na ogół solidnie zbudowane, gęsto wyznakowane (w 5 kolorach), opatrzone drogowskazami i ubezpieczone w miejscach przepaścistych. Przepisy TPN zabraniają schodzenia ze szlaków, co bywa nawet karane grzywnami. W Tatrach Słowackich trzymanie się ścieżek znakowanych jest zalecane, a wyrobieni turyści mogą tu — naturalnie poza obrębem rezerwatów ścisłych — korzystać także z popularnych dróg nie znakowanych, jak np. d. 105, 119, 135. Pobyt w Tatrach należy zacząć od wycieczek łatwiejszych, bez pośpiechu stopniując ich kategorie. Nigdy nie należy chodzić samotnie. Jeśli ktoś nie ma doświadczenia tatrzańskiego, wiele zyska uczestnicząc w wycieczkach organizowanych przez biura turystyczne i prowadzonych przez wytrawnych przewodników. Przed wyjściem na wycieczkę — zwłaszcza trudniejszą — dobrze jest zasięgnąć rady kierownictwa schroniska lub dyżurnego ratownika GOPR (HS TANAP) na temat warunków, jakie aktualnie panują na trasie. Wszelkie wycieczki zbiorowe (grupy zorganizowane powyżej 10 osób) muszą być prowadzone przez przewodników tatrzańskich lub osoby uprawnione przez dyrekcję TPN. Zezwolenia Parku wymaga też organizowanie obozów, kursów i rajdów. W wynajmowaniu przewodników pośredniczy w Zakopanem przede wszystkim BORT PTTK, na Słowacji zaś — centrala HS TANAP w Starym Smokowcu (tel. 620 — oplata za turę na Wysoką, Lodowy, Mały Lodowy czy Baranią Przełęcz wynosi 160—180 Kćs). Wyruszać w góry należy możliwie najwcześniej, w programie dnia zawsze pozostawiając rezerwę czasu na nieprzewidziane okoliczności. Tempo z rana powinno być wolne, co — jak mawiali dawni przewodnicy — gwarantuje „drugą parę nóg pod wieczór“. W terenie skalnym należy poruszać się ostrożnie, ale ze swobodą — lęk przed ekspozycją usztywnia ruchy i przeszkadza w pokonywaniu przeszkód. Na wy- chodzonych szlakach stopnie i chwyty są na ogół pewne, dobrze jest jednak wyrobić w sobie nawyk systematycznego ich sprawdzania. Poruszając się w górach należy myśleć nie tylko o bezpieczeństwie własnym, ale i niżej idących turystów. Pod każdym względem poprawne i kultuialne zachowanie się na szlaku jest nakazem moralnym i zarazem prawnym, wynikającym z przepisów TPN i TANAP. Służba ochronna obu Parków oraz członkowie Straży Ochrony Przyrody upoważnieni są do legitymowania osób nie stosujących się do obowiązujących przepisów i norm zwyczajowych, ew. także do nakładania mandatów karnych. W zimie turysta pieszy może na ogól dotrzeć do większości schronisk, w dni lawiniaste zagrożone są jednak również liczne szlaki dolinne (jak d. 65g, 90, 131, 136, 193). Przy dobrych warunkach wybrać się można na niektóre łatwiejsze szczyty: Grzesia, Trzyd- niowiański, Nosal, Gęsią Szyję, Huncowski, Sławkowski, Bobrowiec d. 221. Naukę jazdy na nartach prowadzi w 10 punktach Kotliny Zakopiańskiej i Tatr Polskich Tatrzańska Szkoła Narciarska im. J. Walczaka, a sprzęt zimowy można wypożyczyć w Zakopanem. Wszelkich informacji udzielają bezpłatnie biura turystyczne w Zakopanem (s. 42) i Starym Smokowcu (s. 257), recepqe hoteli i schronisk (znak ,,it“), dyżurni ratownicy GOPR i HS. Własny punkt informacyjny prowadzi w Zakopanem TPN (przy Rondzie).